Quả bồ hòn được biết đến là một “chất tẩy rửa từ thiên nhiên” an toàn và không hại da tay. Bạn có thể rửa bát, giặt quần áo, lau nhà bằng nước bồ hòn hay bột bồ hòn rất dễ dàng.
Hơn 1 năm trước khi mình biết đến các lối sống tự nhiên, các sản phẩm hữu cơ, thực dưỡng an lành thì với 1 đứa có da siêu nhạy cảm như mình đúng là may mắn.
1/ Nguồn gốc quả bồ hòn
Bạn thử tưởng tượng, như mình da tay siêu nhạy cảm cứ sau 1 thời gian giặt quần áo, rửa bát bằng nước giặt mua ở chợ, siêu thị vẫn bày bán thì nó thay 1 lớp da. 1 năm khoảng 3 lần.
Thế mà khi mình biết đến bồ hòn mọi thứ được thay đổi, 1 năm nay không có lần nào “da tay thay áo”, da tay mềm hơn nhiều lắm, cái sung sướng chỉ đứa bị mới hiểu.
Và đến nay, mọi thứ hóa chất trong nhà mình dần dà được thay thế bằng nguyên liệu thuần tự nhiên.
Quả bồ hòn từ xa xưa khi mà chưa có các loại xà phòng, nước rửa bát hay sữa tắm công nghiệp được ông bà ta ứng dụng để làm sạch các vật dụng, quần áo trong nhà.
Đây là một loại cây trồng tự nhiên và rất dễ mọc tại các vùng trung du, miền núi phía bắc, có khi cây mọc tự nhiên ở bờ rào. Nhưng là ngày xưa, đến nay thì hiếm hơn khá nhiều rồi.
Ở Thái Nguyên nhà mình giờ chỉ có 1 vài cây bồ kết để lấy quả gội đầu còn không có cây bồ hòn vì trước đã khai phá hết để trồng cây ăn quả, trồng rau màu.
Ảnh quả bồ hòn khi chín (phải) và phơi khô (trái)
Cây bồ hòn cao to, có thể cho bóng mát. Cây cao đến 20-30cm thường ra quả theo từng cành chùm như chum nhãn.
Cây thường ra hoa vào mùa hè và cho thu hoạch quả vào tháng 10-11 hàng năm.
2/ Tính chất hóa học của bồ hòn
2.1/ Tên khoa học của quả bồ hòn
Bồ hòn có tên khoa học là Sapindus mukorossi, tên tiếng anh là Soapnuts/ hay Sopaberries (nghĩa là quả xà phòng) thuộc họ bồ hòn Sapindaceae.
Sở dĩ gọi là quả xà phòng vì bạn hoàn toàn có thể dùng quả chế biến thành bột, nước rửa để vệ sinh, làm chất tẩy, tắm giặt, lau nhà, lau kính…. Thay cho các hóa chất công nghiệp an toàn và bảo vệ da tay, sức khỏe và môi trường.
2.2/ Đặc tính hóa học
“Thịt quả chứa 18% saponizit gọi là sapindus saponozit C41H61O13– Sapindus saponin là một thứ bột vô định hình, màu trắng, có năng suất quay cực αD+13°. Thuỷ phân cho d. arabinoza và một sapogenin có tinh thể, độ chảy 319°C, vào loại tritecpen. Hạt: Chứa 9-10% dầu béo”.
(Theo ghi chép của Gs. Ts. Đỗ Tất Lợi: “Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam“)
Theo nhiều tài liệu cổ thì:
Hạt bồ hòn có màu đen, mịn có thể phơi khô, dùng sâu thành tràng hạt cho nhà sư hay làm nguyên liệu chế saponozit dùng trong ngành công nghiệp phim ảnh và giấy, nhuộm mạ kim loại.
Quả có hạt màu đen, trơn mịn
Ngoài ra, có tài liệu ghi lại tác dụng của bồ hòn còn giúp chữa ho, tiêu đờm, nhân của hạt ăn được, có thể chữa sâu răng, trị hôi miệng.
Để trị ho, tiêu đờm tự nhiên mà không dùng đến thuốc kháng sinh độc hại bạn có thể tham khảo cách trị ho bằng mật ong hay dùng mật ong ngâm chanh đào nhà fresh.
- ĐẶT MUA MẬT ONG NGUYÊN CHẤT
- Chanh đào ngâm mật ong nhà fresh (click vào xem chi tiết cách làm đảm bảo vệ sinh và an toàn cho sức khỏe từ nhà fresh)
Bên cạnh đó, khi dùng nước bồ hòn hay bột bồ hòn để giặt quần áo thì còn giúp bảo vệ vải bền lâu hơn (như áo len, lụa và quần áo màu).
Dùng làm nước lau sàn, cọ nhà vệ sinh thì sạch sẽ và nếu nhà có em bé bò khắp nhà cũng không sao, rất lành tính và an toàn cho làn da của bé.
Bồ hòn không có chất tẩy làm trắng nên nếu giặt đồ sáng màu bạn hãy pha với muối hột theo tỷ lệ 1-2 (1 cốc nước bồ hòn – 2 thìa muối) để bảo vệ màu và làm sạch đồ dùng này.
3/ Cách chế biến bồ hòn làm nước tẩy rửa, giặt đồ, vệ sinh trong nhà
Ngày xưa các cụ chủ yếu đun nước bồ hòn để dùng hoặc hãm lấy nước để sử dụng. Đến nay, vẫn vậy nhưng đa dạng hơn về cách chế biến để có thể sử dụng nguyên liệu thuần tự nhiên này 1 cách đơn giản.
Ngoài đun nước dùng thì bạn có thể dùng bột bồ hòn (được phơi khô giòn hoặc sấy, nghiền mịn) pha trực tiếp với nước để sử dụng thì quả có thể ủ enzyme để dùng trong nhiều tháng liền, tiện dụng.
3.1/ Cách hãm nước bồ hòn dùng luôn
Hiện mình cũng là người đang dùng quả bồ hòn để làm chất tẩy rửa trong nhà hàng ngày thì thấy cách này rất đơn giản nhưng đổi lại ngày nào bạn cũng phải làm để có nước rửa.
# Nguyên liệu như sau…
- 7-10 quả bồ hòn khô đã tách hạt
- Bình giữ nghiệt hoặc phích
- Nước sôi
# Cách làm…
Cho bồ hòn vào bình hoặc phích giữ nhiệt và đổ nước sôi vào để 15 phút sau đó lấy nước này để rửa bát, lau nhà,…
Dùng hết còn xác quả bồ hòn mang phơi khô để tận dụng dùng được thêm 3-4 lần sau. Tuy nhiên, các lần sau nếu dùng quả đã pha 1 lần nước thì thêm 4-5 quả chưa hãm vào cùng để đảm bảo nước đặc, tẩy rửa sạch.
3.2/ Cách nấu quả bồ hòn làm nước rửa sử dụng cả tuần
Cách này mình cũng đã làm, tiện dụng hơn vì mỗi tuần chỉ phải đun 1 lần thôi.
# Bạn cần,…
- 100-200gr quả khô, đã tách hột (tùy nhu cầu sử dụng)
- Nồi đun sạch
- Nước sạch
# Cách làm….
Cho bồ hòn vào nồi đun sôi, sau khi sôi để trên bếp cho nồi sôi khoảng 15 phút để tinh chất ra hết. Sau đó để nguội và cho vào chai dùng dần.
Có thể thêm quế, xả,.. để tạo mùi thơm cho nước rửa và tự nhiên, an toàn cho làn da.
Đun 2-3 lần để tận dụng hết chất tẩy rửa có trong quả:
Nước đun lần 1 sau khi nguội đổ ra lấy nước để rửa bát vì đặc nhất, bát đũa nhiều dầu mỡ.
Đun lần 2: vẫn số quả ấy cho vào đun lại lấy nước để lau sàn, cọ nhà vệ sinh
Đun lần 3: số nước này bạn dùng để giặt quần áo (nếu là quần áo mặc hàng ngày, không quá bẩn) và tắm gội đầu,…
LƯU Ý: Với 2 cách trên bạn nên tận dụng bồ hòn 2-3 lần để lấy hết chất tẩy của nó và không lãng phí.
Hoặc bạn có thể nấu bồ hòn rồi bóp nát cho ra hết chất rồi lọc lấy nước, bã để trồng cây
3.3/ Cách ủ enzyme bồ hòn
3.3.1/ Cách ủ nhanh trong 1 tuần
Bên cạnh việc ngâm enzyme trong vòng 3 tháng thì bạn có thể ủ nhanh trong vòng 1 tuần để sử dụng:
# Cách làm như sau,…
Hũ nhựa có nắp bạn cho 100gr quả bồ hòn đã tách hạt vào cùng với 1 lít nước vo gạo.
Đậy nắp để hũ nơi có ánh sáng (kiểu tranh sáng tranh tối) và không để trực tiếp dưới ánh nắng nha. Sau 1 tuần là có thể chắt lấy nước dùng rồi.
Nước vo gạo giúp bồ hòn phân hủy và lên men nhanh hơn nhiều. Và bạn có thể tận dụng mỗi tuần làm 1-2 lần tùy vào nhu cầu sử dụng của nhà mình nhé. Như nhà mình dùng vừa thì mỗi tuần mình ủ 1 lần là đủ dùng cho cả tuần.
Nước rửa bồ hòn mình ủ 1 tuần với nước vo gạo
3.3.2/ Cách ủ enzyme trong 3 tháng để sử dụng được trong 6 tháng liền
Với cách này thì bạn có thể để nước enzyme dùng được 3-6 tháng này. Tiết kiệm thời gian rất nhiều nhưng bạn phải kiên trì đợi trong thời gian ủ.
# Bạn cần,..
- Hũ nhựa to có nắp đậy kín
- Đường mía thô
- Nước sạch
- 1 khăn xô vải
- Có thể cho thêm: sả, vỏ cam, vỏ bưởi, bí đỏ hay dưa hấu, dưa vàng vào cùng
# Cách làm…
Cho quả bồ hòn đã tách hạt vào trong hũ nhựa, cùng với đường mía thô và nước theo tỷ lệ 3-1-10.
Thời gian ngâm 3 tháng:
- Tháng đầu mở nắp và khuấy ngày 1 lần
- Từ tháng thứ 2 đậy nắp kín để chỗ thoáng mát
- Sau 3 tháng chắt lấy nước sử dụng
- Hỗn hợp nước enzyme có thể để lâu được, càng lâu càng tốt.
- Có thể cho thêm các nguyên liệu sả, chanh, vỏ bưởi,… để tạo hương thơm tự nhiên.
Dung dịch enzyme của bạn sẽ có con dấm và với con dấm này bạn có thể dùng cho lần ủ sau nhanh hơn rất nhiều chỉ khoảng 1,5-2 tháng là được rồi.
4/ Các công dụng của quả bồ hòn
Được chị em nội trợ gọi là “nước thần” khi thay thế hoàn toàn cho nước tẩy rửa công nghiệp bằng nước bồ hòn từ rửa bát, lau nhà, lau cửa kính, cọ toilet, tắm giặt, lau sàn,….hay tắm cho chó, mèo sạch sẽ loại bỏ giận, rệp.
Công dụng của bồ hòn cũng được nhắc đến rất nhiều như trên báo Tuổi trẻ: (http://tuoitre.vn/bo-hon-khang-nam-tri-benh-ngoai-da)
hay trên thế giới cũng rất phổ biến như Diynatural: http://www.diynatural.com/soap-nuts-homemade-all-purpose-cleaner/?aelang=vi
Hãy xem ngay các công dụng của nước bồ hon sau đây bạn sẽ thấy:
4.1/ Làm nước rửa chén bát
Bạn cho 1 thìa canh nước bồ hòn đặc hòa cùng 1 cốc nước và ½ thìa dấm để rửa bát. Rửa xong tráng 1 lần là sạch bong kin kít mà không hề tốn nước.
Hoặc bạn pha 1 thìa nước enzyme này với 1 cốc nước ấm khoảng 50 độ C để rửa bát là sạch sẽ rồi. Rửa với nước này xong tráng 1 lần là sạch lắm rồi.
4.2/ Làm nước rửa tay
Bạn cho dung dịch nước bồ hòn pha loãng vào chai nước rửa tay của mình, nên cho vào chai có đầu nhấn để tiện lấy cho dễ mỗi lần cần rửa.
Có thể cho thêm vài giọt tinh dầu hoặc đập dập củ sả tươi hay thanh quế cho vào để thơm tho tự nhiên, vô cùng dễ chịu.
4.3/ Dùng giặt quần áo cho giặt tay – giặt máy
Bạn mà da nhạy cảm hay nhà có trẻ em, trẻ sơ sinh thì đây đúng là “bảo bối” giúp tránh xa hóa chất độc hại luôn ạ.
Đồ quần áo bằng chất liệu lụa, len dạ hay linen thì vô cùng phù hợp cứ như “sinh ra để dành cho nhau”.
Dùng giặt máy: 1 lồng giặt máy 7kg bạn dùng 4-5 thìa canh dung dịch cho vào ô nước giặt nha. Bồ hòn không nhiều bọt lắm đâu nhưng rất tinh khiết và siêu sạch sẽ.
Ngâm quần áo: Nếu cần ngâm quần áo bẩn thì bạn cho 3-4 thìa canh nước enzyme ngâm 1-2 tiếng. các vết bẩn đặc biệt như cổ tay, cổ áo thì lấy quả bồ hòn đã luộc chà vào rồi ngâm, sạch hết.
Giặt tay thì cứ tùy lượng quần áo mà cho vào và giặt như bình thường.
Hoàn toàn không cần nước xả vải gì luôn vì trong quả bồ hòn đã có chất làm mềm vải rồi.
4.4/ Dùng để tắm bảo vệ da
Đặc biệt trong bồ hòn nước hay bột bồ hòn có chất chống nấm, chàm nên bạn còn có thể thấy 1 số dòng sữa tắm hay dầu gội cao cấp trên thế giới có thành phần là quả bồ hòn.
Pha enzyme với nước sạch theo tỷ lệ 1:1 và tắm như bình thường. Bạn có thể thêm xả, hạt mùi, hương nhu để tạo hương thơm.
LƯU Ý: trong quả bồ hòn có chất saponin làm cay mắt nên khi tắm gội bạn không nên để dung dịch vào mắt nha.
Đối với trẻ em thì pha nước loãng hơn để tắm vì cơ thể bé vốn đã sạch – thơm rồi mà.
Bình thường thì có thể dùng nước bồ hòn tắm nhưng từ khi Fresh nghiên cứu và thử nghiệm ra MỊN – Bột tắm thảo mộc thì nhà mình đã thay thế MỊN hoàn toàn cho sữa tắm hóa chất công nghiệp rồi.
MỊN được làm từ các nguyên liệu hoàn toàn thuần tự nhiên, lành tính và mùi thơm thảo mộc rất thanh mát, nhẹ nhàng giúp trị mụn lưng, trị viêm lỗ chân lông mà làm mờ thâm hiệu quả.
Tắm MỊN da mát, sạch và thơm, da được dưỡng ẩm với các vitamin có trong thảo mộc đồng thời còn giảm stress.
Bạn có thể tìm hiểu và ĐẶT MUA MỊN – Bột tắm thảo mộc trị mụn lưng, trị viêm lỗ chân lông
bằng cách click vào đặt mua nha.
4.5/ Lau kính với enzyme bồ hòn
Pha loãng dung dịch bồ hòn với lượng nước theo tỷ lệ 1:1 hoặc 1:2 cho vào bình xịt và phun lên kính.
Bạn dùng khăn cotton lau đi là thấy kính sáng bóng luôn.
4.6/ Lau sạch mặt bếp, bàn bếp
Để dung dịch nguyên chất xịt hoặc nhỏ lên bàn bếp, lên khu nấu ăn và dùng khăn lau sạch.
Làm 2-3 lần nếu nhiều dầu mỡ và thêm chút nước để lau cho sạch và kỹ hơn.
4.7/ Rửa xe với nước ủ quả bồ hòn
Cách này cũng đơn giản không kém khi bạn chỉ cần pha 4-5 thìa nước bồ hòn với 3 lít nước để cọ xe.
Cọ xong xịt cái là sạch bong, sáng bóng loáng.
4.8/ Lau sàn, cọ nhà tắm/ toilet
Với lau sàn bạn pha theo tỷ lệ 1 bồ hòn với 4 nước để lau cho sạch thơm. Thêm củ sả đập dập hay tinh dầu nguyên chất mùi mà bạn ưa thích vào thì nhà thơm tho lắm.
Cọ nhà tắm, toilet thì pha theo tỉ lệ 2:4 đặc hơn chút để cọ cho sạch và không để lại mùi hôi khó chịu.
4.9/ Chống kiến và chống muỗi
Thật không ngờ bồ hòn có nhiều tác dụng hữu ích như vậy phải không ạ:
Nếu nhà có kiến bạn cho nước bồ hòn vào bình xịt và xịt theo đường kiến đi là chúng sẽ bỏ đi nơi khác. Cách này an toàn mà không độc hại cho môi trường sống của ta.
Với muỗi thì bạn có thể pha loãng enzyme và thoa hay xịt lên chân tay để muỗi sợ mà tránh xa.
4.10/ Tắm cho thú cưng, chó, mèo
Thay thế cho sữa tắm công nghiệp hóa chất thì những chú thú cưng mà con bạn hay ôm bế cũng cần được bảo vệ và dùng nguyên liệu tự nhiên.
Bạn pha nước bồ hòn tắm cho chúng rất sạch thơm mà có thể xua đuổi được bọ chét, giận nếu có đấy ạ.
4.11/ Dùng gội đầu/ cạo râu cho phái mạnh
Để làm nước gội đầu bạn pha theo tỷ lệ 1 cốc nước enzyme với 1 chậu nước sau đó gội. Mát-xa kỹ da đầu, sau đó gội lại với nước mát sạch.
Các ông bố, ông chồng mà hay cạo râu thì mua chai tạo bọt có vùi nhấn để dùng. Chỉ vài thao tác nhấn đã có bọt trắng xóa để cạo râu rồi, an toàn – lành tính mà hiệu nghiệm vô cùng.
Mà cái bọt tự nhiên này không tồn tại lâu nên khi tạo bọt xong lấy dùng luôn không nó tan mất đấy ạ.
5/ Giá quả bồ hòn
Giá bồ hòn hiện nay rất đa dạng và có nhiều loại. Vì quả to chắc mẩy có giá khác, quả nhỏ xấu hơn chút hay bồ hòn cuối mùa giá cũng khác.
Vào mùa chính vụ khoảng tháng 10-11 thì giá rẻ hơn, còn các mùa khác thì giá lại cao hơn đấy ạ.
Hiện trên thị trường quả bồ hòn khô tách hạt bán khoảng 180-200k/ kg.
Còn bột bồ hòn giá khoảng 270-300k/kg đấy các mẹ ạ.
6/ Địa chỉ mua bồ hòn tại Hà Nội
Trong cuộc sống hiện đại với sự tràn lan của rất nhiều loại chất tẩy rửa hóa chất công nghiệp độc hại không chỉ gây ảnh hưởng đến môi trường mà còn hại cho da và có thể gây ung thư.
Thì,
Rất nhiều chị em nội trợ chọn cách dùng bồ hòn cho cuộc sống sinh hoạt của mình và gia đình. Không chỉ là bảo vệ bản thân mà bảo vệ con trẻ, bảo vệ làn da non nớt và hệ đề kháng con yếu của trẻ, giúp con phát triển toàn diện nhất.
KẾT LUẬN:
Có câu: “Dùng hóa chất mất môi trường – dùng bồ hòn còn thiên nhiên”
đấy chị em ạ.
Trở về với thiên nhiên, và tiêu dùng xanh, sử dụng sản phẩm thuần tự nhiên được canh tác theo lối thuận tự nhiên là cách bảo vệ bản thân và gia đình tốt nhất.
Dùng nước tẩy rửa bồ hòn khi chảy ra môi trường tự nhiên, tôm cá có ăn phải cũng lành tính hơn rất nhiều. mà tôm cá xong người ta đánh bắt, thu hoạch thì lại trở về đâu – là về mâm cơm các gia đình.
Còn các chất tẩy rửa công nghiệp chứa nhiều hóa chất và chất tẩy mạnh khi trôi ra môi trường không thể tự phân hủy, tôm cá ăn phải khiến nó tích tụ chất độc hại, người ăn vào sinh bệnh.
Trước hết hãy vì sức khỏe và cuộc sống của gia đình bạn nhé.
Và hãy cùng fresh lan tỏa những thông điệp ý nghĩa và các sản phẩm xanh, thuần tự nhiên để mang đến cuộc sống an lành và tốt đẹp hơn nha mọi người.
Fresh là tươi mới!
