Mụn trứng cá là một loại bệnh ngoài da chiếm đến gần 10% dân số thế giới và trở nên nghiêm trọng khi ảnh hưởng lớn đến cuộc sống, tâm trạng của người nhiễm mụn.
Và có thể nói mụn trên mặt, mụn ở lưng, ngực là vấn đề khiến người ta quan tâm nhất vì không chỉ khó chịu mà còn ảnh hưởng đến sự tự tin của chính người bị mụn.
Theo thông tin từ Viện y tế quốc gia Hoa Kỳ thì có rất nhiều yếu tố góp phần và làm mụn trứng cá phát triển như sợi bã nhờn, các loại vi khuẩn gây mụn trứng cá, nội tiết tố, hay sự bít tắc viêm lỗ chân lông, viêm nang chân lông,…
Chế độ ăn uống đóng 1 vai trò quan trọng trong việc phát triển và ngăn ngừa mụn trứng cá vì thế ngay cả những thực phẩn bạn ăn vào, uống mỗi ngày đều có thể là tác nhân hay yếu tố gây mụn.
Bên cạnh đó, thì cũng có những món ăn, thức uống, thứ bạn ăn vào giúp ngăn ngừa mụn nhưng trong bài viết này chỉ nói đến các loại thực phẩm tăng nguy cơ mọc mụn.
Còn thực phẩm hỗ trợ và có tác động tốt và ngăn ngừa mụn fresh sẽ cùng bạn đi tìm hiểu, nghiên cứu và phân tích trong 1 bài khác nhé.
A- Top 7 thực phẩm làm tăng nguy cơ mọc mụn trứng cá
1/ Các loại hạt tinh chế và đường tinh luyện
Nhiều nghiên cứu khoa học cho thấy: người có mụn thường có xu hướng tiêu thụ nhiều carbohydrates đã tinh chế hơn người có ít hay không có mụn.
Một số thực phẩm chứa carbohydrates như:
- Các loại mỳ làm từ bột tinh chế trắng
- Gạo trắng và mỳ gạo
- Nước ngọt và các loại nước có ga
- Các chất ngọt như đường, mía,… đặc biệt là đường tinh luyện
Một nghiên cứu của nhóm nhà khoa học thuộc Khoa Da liễu, Khoa Y, Đại học Eskisehir Osmangazi, Eskisehir, Thổ Nhĩ Kỳ cho thấy rằng:
- Những người thường xuyên tiêu thụ thêm đường có nguy cơ phát triển mụn trứng cá cao hơn đến 30% những người khác.
- Trong khi những người hay ăn bánh ngọt hay các đồ ngọt có nguy cơ mụn cao gấp 20%
Để thấy thực phẩm chứa đường tinh luyện có hại như nào bạn cần hiểu rõ đường và nguồn gốc gây bệnh ung thư cũng như đẩy nhanh tốc độ lão hóa da của đường
Nguy cơ gia tăng này có thể được giải thích bởi các tác dụng carbohydrate tinh chế có trên lượng đường trong máu và mức insulin.
Carbohydrate tinh chế được hấp thụ rất nhanh vào máu và làm tăng nhanh lượng đường trong máu và mức insulin cũng tăng lên.
Tuy vậy, mức insulin cao không tốt cho những người bị mụn trứng cá.
Bởi vì, Insulin làm cho kích thích tố androgen hoạt động mạnh hơn và làm tăng yếu tố tăng trưởng giống insulin 1 (IGF-1). Điều này góp phần phát triển mụn trứng cá bằng cách khiến cho các tế bào da phát triển nhanh hơn và thúc đẩy sản xuất bã nhờn.
Bên cạnh đó, chế độ ăn ít đường huyết làm tăng không đáng kể lượng đường trong máu hay mức insulin, có liên quan đến việc giảm mức độ nghiêm trọng của mụn.
Tuy nhiên, đây chỉ là 1 nguyên nhân rất nhỏ dẫn đến sự phát triển của mụn. Không phải không cần chú ý nhưng bên cạnh những báo cáo, tham luận thì nó vẫn gây nhiều tranh cãi và cần nghiên cứu thêm.
2/ Bột Whey Protein
Whey protein là một chế độ ăn uống bổ sung rất phổ biến đặc biệt trong lĩnh vực thể dục thể thao.
Đây là một nguồn giàu axit amin leucine và glutamine. Các axit amin này làm cho tế bào da phát triển và phân chia nhanh hơn, có thể góp phần hình thành mụn trứng cá.
Các axit amin trong protein whey cũng có thể kích thích cơ thể tạo ra lượng insulin cao hơn, có liên quan và ảnh hưởng đến sự phát triển của mụn.
Trong thành phần của Whey chứa nhiều đậu nành và ngô, sữa bò bên cạnh các thành phần khác, chính vì thế số nhiều vận động viên dễ bị mụn do tiêu thụ lượng whey nhiều hàng ngày.
Trong một nghiên cứu khác tìm thấy mối tương quan trực tiếp giữa mức độ nghiêm trọng của mụn trứng cá và số ngày bổ sung protein có nguồn gốc từsữa.
1 nghiên cứuđược thực hiện bởi nhóm nhà khoa học thuộc Đại học Liên bang Paraiba (Brazil) trên nhóm 30 thanh niên thuộc thành phố João Pessoa, Brazil thường xuyên sử dụng whey trong 1 tháng với 3 lần kiểm tra cho thấy: kể cả mụn khởi phát hay đã có mụn đều tăng mức tổn thương sau 2 tháng sử dụng liên tục đã được quan sát. Số phụ nữ dễ nổi mụn hơn so với nam giới kể cả ở người không có tiền sử gia đình bị mụn.
Tuy nhiên, thời gian 2 tháng còn hạn chế vì thế cần nhiều chứng minh hơn.
=>> Những nghiên cứu này hỗ trợ mối liên hệ giữa whey protein và mụn trứng cá, nhưng cần nhiều nghiên cứu hơn nữa để xác định xem liệu whey protein có gây ra mụn trứng cá hay không.
3/ Các sản phẩm từ sữa
Có nhiều nghiên cứu đã tìm thấy mối liên hệ giữa các sản phẩm sữa và mức độ nghiêm trọng của mụn ở trẻ vị thành niên, tuổi dậy thì.
Mức độ người trẻ tuổi thường xuyên tiêu thụ lượng sữa hay kem lớn có nguy cơ bị mụn cao gấp 4 lần so với người không hoặc ít sử dụng.
Một nghiên cứu của Khoa Da liễu, Bệnh viện Đại học Oslo và Viện Y học Lâm sàng, Đại học Oslo, Oslo, Na Uy và cộng sự ủng hộ cho 1 giải thuyết rằng: Việc tiêu thụ nhiều sữa có thể là một yếu góp phần sản sinh nhiều mụn, đặc biệt là mụn trứng cá.
Tuy vậy, các nghiên cứu cho đến nay đã tập trung chủ yếu vào thanh thiếu niên và thanh niên và chỉ cho thấy một mối tương quan giữa sữa và mụn trứng cá, không phải là một mối quan hệ nhân quả.
Mặc dù, chưa rõ làm thế nào sữa có thể đóng góp vào sự hình thành của mụn trứng cá, nhưng có một số lý thuyết được đề xuất:
- Sữa được biết là làm tăng nồng độ insulin, độc lập với tác động của nó đối với lượng đường trong máu, điều này có thể làm trầm trọng thêm mức độ nặng của mụn.
- Sữa bò cũng chứa các axit amin kích thích gan tạo ra nhiều IGF-1, có liên quan đến sự phát triển của mụn trứng cá.
Kết luận: Thường xuyên tiêu thụ các sản phẩm sữa có liên quan đến tăng mức độ nghiêm trọng của mụn trứng cá nhưng kết luận vuối cùng thì vẫn chưa xác thực đây có phải mỗi quan hệ nhân quả hay không.
4/ Các loại thức ăn nhanh
Sự phát triển của mụn trứng cá có liên quan chặt chẽ với việc ăn một chế độ ăn theo phong cách phương Tây giàu calo, chất béo và carbohydrates tinh chế.
Một số loại thức ăn nhanh như bánh mỳ kẹp thịt, xúc xích, khoai tây chiên, nước ngọt và nước ngọt có gas, sữa lắc, bánh mỳ trắng,… là những món ăn chính điểm hình có thể làm tăng nguy cơ mọc mụn trứng cá.
Một nghiên cứu của 1 nhóm nhà khoa học thuộc Khoa Da liễu, Bệnh viện số 1 của Đại học Y khoa Trung Quốc; Thẩm Dương, Trung Quốc với hơn 5696 thanh thiếu niên Trung Quốc đã phát hiện ra rằng chế độ ăn nhiều chất béo có liên quan đến nguy cơ phát triển mụn trứng cá.
- Tăng nguy cơ mọc mụn lên hơn 43%
- Thường xuyên ăn thức ăn nhanh tăng nguy cơ hơn 17%
Nghiên cứu kết luận: Mụn trứng cá vị thành niên bao gồm một khuynh hướng di truyền của gia đình. Các yếu tố môi trường bổ sung về căng thẳng tâm lý, dầu nhờn và chế độ ăn giàu calo cũng có thể góp phần vào sự khởi đầu của mụn trứng cá ở thanh thiếu niên Trung Quốc.
Một nghiên cứu riêng trên 2.300 người Thổ Nhĩ Kỳ phát hiện ra rằng ăn bánh mì kẹp thịt hoặc xúc xích thường xuyên làm tăng 24% nguy cơ phát triển mụn trứng cá.
Đến nay, trên thực tế vẫn chưa rõ lý do cụ thể là gì mà thức ăn nhanh có thể làm tăng mụn trứng cá nhưng một số nhà nghiên cứu đã đề xuất rằng ăn nhiều thực phẩm này có thể làm ảnh hưởng đến gen và thay đổi mức độ hormone vì thế gây mụn.
Tuy nhiên, điều quan trọng cần lưu ý là hầu hết các nghiên cứu về thức ăn nhanh và mụn đều sử dụng dữ liệu tự báo cáo. Loại nghiên cứu này thường cho thấy các thói quen ăn uống và nguy cơ mụn trứng cá nhưng thực chất chưa rõ ràng.
=> Thường xuyên ăn thức ăn nhanh có tương quan với tăng nguy cơ phát triển mụn trứng cá, nhưng chưa xác thực 100% liệu nó có gây mụn hay không.
Fresh khuyên bạn: tuy chưa có những nghiên cứu chuyên sâu rõ dàng nhưng thức ăn là thuốc. Khi ăn thực phẩm qua nhiều khâu chế biến đã làm giảm rất nhiều dưỡng chất.
Thực phẩm “chết” tích tụ nhiều độc tố không có lợi cho sức khỏe bạn nên hạn chế nhé.
Tiêu thụ lượng thức ăn nhanh, nhiều dầu mỡ có thể là nguồn cơn gây nổi mụn
5/ Sô-cô-la (Chocolate)
Có nhiều ý kiến cho rằng Chocolate khi sử dụng nhiều có thể thúc đẩy sự phát triển của mụn trứng cá từ những năm 1920. Tuy vậy, cho đến nay vẫn chưa có 1 nghiên cứu xác thực.
Một nghiên cứu gần đây cho thấy rằng những người đàn ông dễ bị mụn trứng cá tiêu thụ 25 gram sôcôla mỗi ngày có thể làm trầm trọng thêm cho tình trạng mụn của họ. Nghiên cứu được thực hiện trong 2 tuần.
Chính xác lý do tại sao sôcôla có thể làm tăng mụn trứng cá là không rõ ràng, mặc dù một nghiên cứu khác cho thấy ăn sôcôla tăng khả năng phản ứng của hệ thống miễn dịch với vi khuẩn gây mụn trứng cá.
Và trong khi nghiên cứu gần đây ủng hộ mối liên hệ giữa tiêu thụ sô cô la và mụn trứng cá, vẫn chưa rõ liệu chocolate có thực sự gây ra mụn hay không.
Và bên cạnh đó, Socola có thể là nguồn thực phẩm giúp tăng hưng phấn, tăng sự kích thích trí não và ăn socola giúp giảm stress thì tiêu thụ quá nhiều cũng có thể gây phản tác dụng.
Vì thế, cần lưu ý dùng lượng vừa đủ (chỉ khoảng 28-56g/ ngày loại socola đen) để phát huy tối đa được công dụng của thức ăn ngon này.
CHÚ Ý: Tuy Socola là món ăn có thể giúp giảm stress hiệu quả nhưng với lượng vừa đủ và người có mụn trứng cá hay tiền sử gia đình có mụn nên hạn chế ăn sô-cô-la
6/ Các loại thực phẩm giàu Omega-6 giàu chất béo
Chế độ ăn có chứa một lượng lớn axit béo omega-6, như chế độ ăn uống điển hình của phương Tây, có liên quan đến mức độ tăng viêm và mụn trứng cá.
Điều này có thể là do chế độ ăn phương Tây có chứa một lượng lớn ngô và dầu đậu nành, rất giàu chất béo omega-6, và ít thực phẩm có chứa chất béo omega-3, như cá và quả óc chó.
Bên cạnh đó, sự mất cân bằng của các axit béo omega-6 và omega-3 sẽ đẩy cơ thể vào tình trạng viêm, có thể làm trầm trọng thêm mức độ nghiêm trọng của mụn.
Omega-6 có nhiều trong các loại dầu ăn như dầu đậu nành, hướng dương, dầu mè, …..
Và việc thừa chất này có thể gây ra: béo phì, viêm khớp, gây đau nhức, suyễn, khiến cơ thể giữ nước nhiều hơn, tăng áp lực máu, khiến cơ thể giữ nước nhiều hơn, dẫn đến tăng nguy cơ máu vón cục trong mạch.
Để khắc phục thì việc bổ sung axit béo omega-3 có thể làm giảm mức độ viêm và việc cân bằng sẽ giúp giảm mức độ nghiêm trọng của mụn trứng cá tốt hơn.
Tỷ lệ cân bằng phù hợp giữa Omega -6 và Omega – 3 là 2:1. Nếu lượng Omega 6 dư thừa quá nhiều sẽ gây hại cho sức khỏe.
7/ Thực phẩm có kích ứng với cơ thể hay sản phẩm dễ gây kích ứng
Ở những người dễ nổi mụn trứng cá có thể dễ dàng bị mụn nặng hơn khi ăn một sản phẩm bị kích ứng.
Ngoài ra, một số sản phẩm như thuốc chống viêm, như corticosteroid, là phương pháp điều trị hiệu quả cho mụn trứng cá nặng và những người bị mụn đã từng sử dụng cũng sẽ có mức độ cao các phân tử viêm trong máu của họ.
Một cách thức mà thực phẩm có thể góp phần gây viêm là do sự nhạy cảm với thức ăn, còn được gọi là phản ứng quá mẫn cảm cơ cơ thể khi bạn ăn 1 thực phẩm không hợp.
Nhạy cảm với thực phẩm xảy ra khi hệ thống miễn dịch của bạn nhận dạng nhầm thực phẩm là một mối đe dọa và khởi động một cuộc tấn công miễn dịch chống lại nó.
Điều này dẫn đến mức độ cao của các phân tử viêm sưng lưu thông khắp cơ thể, có thể làm trầm trọng thêm mụn. Vì thế, không chỉ trên mặt mà khắp cơ thể từ mụn lưng, ngực, cánh tay, bụng, mông đều có thể là nơi nổi mụn.
Vì có vô số loại thực phẩm mà hệ thống miễn dịch của bạn có thể phản ứng, cách tốt nhất để tìm ra nguyên nhân là tránh thực phẩm không hợp hoặc ăn dưới sự giám sát hay tư vấn của chuyên gia dinh dưỡng, một chế độ ăn sạch, ăn eat clean.
Thử nghiệm độ nhạy với thực phẩm, ví dụ như kiểm tra MRT, có thể giúp xác định loại thực phẩm nào dẫn đến viêm liên quan đến miễn dịch và cung cấp dữ liệu cho bạn biết mà tránh trong chế độ ăn của mình.
Tuy vậy, vẫn chưa có những nghiên cứu chuyên sâu về mối liên quan này vì thế đây vẫn là một lĩnh vực đầy hứa hẹn của nghiên cứu để giúp hiểu rõ hơn về thức ăn, hệ miễn dịch và viêm ảnh hưởng đến phát triển mụn.
=>> Phản ứng nhạy cảm với thực phẩm có thể làm tăng lượng viêm trong cơ thể, về mặt lý thuyết có thể làm trầm trọng thêm mụn. Tuy nhiên, vẫn có rất nhiều khúc mắc cần giải đáp và được nghiên cứu chuyên sâu thêm.
Vậy trong khi có rất nhiều thực phẩm là nguồn gốc, nguyên nhân gây mụn, viêm thì,
B- Ăn gì để hạn chế mụn trứng cá phát triển
Bên cạnh nhiều thực phẩm có thể là nguy cơ gia tăng mụn thì cũng có không ít sản phẩm hỗ trợ tốt cho làn da khỏe hơn, tăng sức đề kháng và giảm mụn viêm như:
Axít béo Omega-3
Omega-3 có tác dụng chống viêm và tiêu thụ thường xuyên có liên quan đến giảm nguy cơ phát triển mụn trứng cá.
Probiotics
Probiotics thúc đẩy một đường ruột khỏe mạnh và hệ vi sinh cân bằng, có liên quan đến giảm viêm và giảm nguy cơ phát triển mụn trứng cá.
Trà xanh
Trà xanh chứa polyphenol có liên quan đến việc giảm viêm và giảm việc sản xuất bã nhờn. Chiết xuất trà xanh đã được tìm thấy giúp giảm mức độ nghiêm trọng của mụn trứng cá khi sử dụng cho làn da mụn.
Nước trà xanh là một thức uống rất tốt mà mỗi ngày 1-2 cốc sẽ giúp cơ thể thanh nhiệt, tăng sức dề kháng. Ngoài ra, bột trà xanh nguyên chất có nhiều tác dụng mà bạn còn có thể dùng làm mặt nạ dưỡng da.
Củ nghệ
Củ nghệ chứa chất curcumin chống viêm polyphenol, có thể giúp điều chỉnh lượng đường trong máu, cải thiện độ nhạy insulin và ức chế sự phát triển của vi khuẩn gây mụn, có thể làm giảm mụn trứng cá.
Bạn có thể sử dụng trực tiếp củ nghệ hay tinh bột nghệ nguyên chất để đạt được mục đích của mình đối với da và sức khỏe từ bên trong như uống tinh bột nghệ hay đắp mặt nạ cho da.
Vitamin A, D, E và kẽm
Các chất dinh dưỡng này đóng vai trò quan trọng trong da và sức khỏe miễn dịch và có thể giúp ngăn ngừa mụn trứng cá.
Sổ tay vitamin từ thực phẩm để bạn bổ sung mỗi ngày cho cân đối cùng top 23 thực phẩm giàu vitamin D ở đây, bạn đừng bỏ qua nhaaa.
Chế độ ăn sạch – eat clean
Chế độ ăn eat clean với thịt nạc, trái cây, rau xanh và các loại quả và ngũ cốc, sữa và các loại đậu. Phương pháp ăn này có liên quan đến lượng đường trong máu và mức insulin thấp hơn.
Xem thêm về 45 thực đơn eat clean và các nguyên tắc khi ăn để có thể áp dụng tốt nhất, dễ lắm, làm tại nhà nhanh không à!
Chế độ ăn theo phong cách Địa Trung Hải
Một chế độ ăn Địa Trung Hải giàu trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt, các loại đậu, cá và dầu ô liu và ít chất béo sữa và chất béo bão hòa. Nó cũng đã được liên kết với giảm mức độ nghiêm trọng của mụn trứng cá.
=> Tiêu thụ một chế độ ăn giàu axit béo omega-3, trà xanh, trái cây và rau quả có thể bảo vệ chống lại sự phát triển của mụn trứng cá.
Vitamin A, D và E, cũng như kẽm, cũng có thể giúp ngăn ngừa mụn trứng cá.
Bên cạnh đó,
Một chế độ ăn uống, nghỉ ngơi lành mạnh thì bạn chú ý đến sản phẩm tắm, chăm sóc da có thể gây bí tắc lỗ chân lông, khiến da mất đi độ ẩm tự nhiên vốn có, tiết dầu nhờn nhiều gây mụn cơ thể nổi nha.
Vì thế, hãy thận trong khi chọn sữa tắm, sản phẩm chăm sóc cơ thể của mình để chăm sóc và bảo vệ làn da nha.
Fresh giới thiệu đến bạn Bột tắm thảo mộc MỊN với nguyên liệu thuần thảo mộc giúp trị mụn lưng – ngực, body đồng thời hỗ trợ mờ thâm do mụn để lại, bạn có thể tham khảo nhen:
** Mọi thông tin chi tiết, cụ thể về sản phẩm bạn có thể zô shop nè nha:
KẾT LUẬN:
Một chế độ ăn uống lành mạnh rất quan trọng bởi vì thức ăn là thuốc, nếu bạn đang bị mụn hãy giảm thiểu tối đa 7 loại món ăn trên nhằm ngăn ngừa mụn và hạn chế sự phát triển của mụn nhé.
Theo fresh bạn cũng nên chú ý và bổ sung nguồn thực phẩm đa dạng, theo mùa và các thức ăn, rau, củ, quả, ngũ cốc dạng thô để giữ được các dưỡng chất và nguồn vitamin rồi dào có trong thực phẩm.
Tránh đồ ăn, thực phẩm đã qua tinh chế cũng là giải pháp ăn uống lành mạnh nên được để ý và áp dụng.
Bài viết có tham khảo nguồn thông tin từ Heathline và trang nguồn tài liệu, các nghiên cứu từ Trung tâm Thông tin Công nghệ sinh học Quốc gia, Thư viện Y khoa Quốc gia Hoa Kỳ (https://www.ncbi.nlm.nih.gov).
