Một bài viết tổng hợp các kỳ khám thai, xét nghiệm khi mang bầu, thăm khám và 1 số điều xung quanh việc chuẩn bị có em bé mà mình đọc đi đọc lại rất nhiều lần nay xin chia sẻ với các mẹ, các chị em cùng tham khảo cho hành trình ý nghĩa và hạnh phúc này.
Hành trình làm mẹ luôn mang một ý nghĩa rất lớn lao đặc biệt với người phụ nữ trong suốt 9 tháng 10 ngày. Bên cạnh đó là sự đồng hành không thể thiếu được của chồng – người đàn ông bên cạnh chúng ta mỗi ngày.
Hãy cùng nhau chuẩn bị kỹ lưỡng, xây dựng và lên kế hoạch đầy đủ cho hành trình này để chào đón em bé ra đời khỏe mạnh, hạnh phúc các ba mẹ nhé.
Nắm rõ các kỳ khám thai khi mang bầu sẽ giúp mẹ chủ động hơn trong hành trình làm mẹ suốt 9 tháng 10 ngày cùng con
Liên quan đến thai kỳ, có rất nhiều vấn đề được fresh chia sẻ trong Mẹ bầu hạnh phúc để mẹ có thể tham khảo và yên tâm hơn cùng con phát triển, nên đừng bỏ qua nha mẹ.
Phần 1: Chuẩn bị có em bé
Nếu có thể, hãy dành khoảng thời gian từ 3 đến 6 tháng hoặc nhiều hơn để chuẩn bị có em bé.
1) Đàn ông thì cần:
– Bỏ thuốc lá, bia rượu hoặc giảm uống đến mức tối đa vì cả hai thứ này đều có thể có ảnh hưởng không tốt đến chất lượng tinh trùng.
– Ăn uống cân bằng, đủ chất, đủ vi ta min và một số khoáng chất như kẽm, sắt, ăn nhiều rau quả.
– Tránh mặc quần lót hoặc quần bó sát, chật quá, tránh ngồi lên yên xe nóng để lâu ngoài trời nóng,…
– Đối với những người làm việc trong môi trường có tiếp xúc nhiều với hoá chất, thuốc trừ sâu, chất phóng xạ, hoặc xăng dầu, chì… thì cần hạn chế tối đa tiếp xúc, mặc đồ bảo hộ lao động theo đúng chuẩn,…
– Nghỉ ngơi, làm việc hợp lý, bảo đảm ngủ đủ…
2) Phụ nữ thì cần
– Chuẩn bị cho cơ thể khoẻ mạnh, ăn uống cân bằng, nếu thừa cân thì nên giảm cân. Ăn đủ chất, cân đối giữa các nhóm thực phẩm. Nếu mẹ ăn chay, cần chú ý đủ đạm và vi chất.
– Tránh ăn thịt cá sống hoặc tái để tránh nhiễm kí sinh trùng.
– Ăn thực phẩm sạch nhất có thể được, tránh ăn thực phẩm chế biến sẵn, thực phẩm để qua ngày. Nếu ăn rau sống cần rửa thật sạch.
– Tập luyện thể dục thể thao, đặc biệt tập các khớp, tập cho cột sống mềm dẻo, cơ bụng thon chắc, tập hít thờ điều hoà, hít thở sâu, đi bộ hoặc chạy bộ hàng ngày.
– Nên giảm tối đa cà phê, chất kích thích, bỏ hẳn uống rượu, bia, bỏ thuốc lá nếu trước đó hút thuốc lá. Nếu có thói quen uống cà phê “khó bỏ, bạn hãy xem lượng cafein bao nhiêu là an toàn cho mẹ bầu để sử dụng cho phù hợp.
– Tập thói quen đi ngủ sớm, đúng giờ, dậy sớm tập thể dục.
– Nếu đang sử dụng biện pháp ngừa thai thì nên dừng lại : tháo vòng, ngừng thuốc, tháo que cấy… thay vào đó là dùng bao cao su đến khi kinh nguyệt trở về bình thường, đều đặn, chu kì điều hoà.
– Nếu phải làm việc trong môi trường tiếp xúc các chất độc hại, hoá chất… thì cần tôn trọng tất cả các biện pháp bảo vệ, phòng ngừa, nếu được thì nên chuyển sang công việc khác trong thời gian chuẩn bị có thai, có thai và cho con bú.
– Xét nghiệm máu (công thức máu, đinh lượng sắt, can xi, đường máu, cholesterone máu) + xét nghiệm nước tiểu + khám tổng quan tầm soát bệnh mãn tính
– Khám phụ khoa, chữa các bệnh phụ khoa nếu có. Làm phiến đồ cổ tử cung.
– Xét nghiệm và kiểm tra miễn dịch: lao, rubella, thuỷ đậu, kí sinh trùng toxoplasmose, viêm gan B, C, HIV…
– Rà soát lại xem đã tiêm phòng đầy đủ các bệnh chính chưa. Nếu chưa cần tiêm phòng đầy đủ.
– Khám răng, chữa răng.
– Bổ sung: axit folic nếu không ăn uống đầy đủ (nếu muốn bổ sung cần theo chỉ định của bác sĩ)
– Bổ sung can xi, sắt … nếu thiếu theo chỉ định của bác sĩ. Bởi nguy cơ thiếu máu do thiếu sắt thai kỳ rất cao nếu mẹ không ăn uống đủ lượng cần thiết và có thể ảnh hưởng đến sức khỏe mẹ và bé.
– Tẩy giun
Qua chế độ ăn uống phù hợp bạn sẽ có thể tự cung cấp nguồn vitamin cho thai kỳ dồi dào từ thực phẩm ăn hàng ngày đấy.
Tập luyện trong quá trình mang bầu là cần thiết giúp mẹ khỏe mạnh, tâm lý thoải mái và giảm được những cơn đau lưng, mệt mỏi
3) Lưu ý:
– Nếu được, nên chọn thời điểm cả hai vợ chồng cùng khoẻ mạnh, vui vẻ, thoải mái để thụ thai.
– Nếu đã dùng các biện pháp tránh thai lâu ngày, thì có thể cần vài tháng mới có thể thụ thai. Nếu sau khoảng từ 5-6 tháng mà chưa thấy có thai thì nên đi khám bác sĩ sản để được kiểm tra, tư vấn kịp thời.
– Chuẩn bị đủ về tài chính và điều kiện sống nói chung.
Phần 2: Khi mang thai
– Mẹ cần chú ý nghỉ ngơi, ăn uống, sinh hoạt như đã nêu ở trên.
– Tập thể dục nhẹ nhàng + đi bộ hàng ngày, nếu phải leo cầu thang thì cũng nên từ từ, nhẹ nhàng,
– Làm việc vừa sức đặc biệt trong những tháng đầu.
– Mặc quần áo rộng rãi, thoải mái, đi giày dép thấp.
– Tránh khói thuốc lá
– Không uống rượu bia hoặc bất cứ thứ nước có cồn nào.
(Thuốc lá và nước uống có cồn gây ảnh hưởng xấu đến sự phát triển chung cũng như hệ thần kinh, hô hấp của em bé).
– Tránh những tình huống gây xúc động quá mạnh nếu có thể.
– Giữ gìn tâm trạng an hoà nhất có thể được.
Mẹ nên biết các vấn đề da thường gặp khi mang thai để tránh và có chắch khắc phục phù hợp khi cần.
Đồng thời, ăn uống các thực phẩm xanh để bổ sung đầy đủ chất xơ và tránh táo bón khi mang thai sẽ giúp cả thai kỳ thoải mái hơn khi không bị táo bón.
Phần 3: Các kì khám thai:
Nếu không có vấn đề gì đặc biệt thì suốt quá trình mang thai thường có các kì khám sau:
1) Lần 1: Sau khi phát hiện dấu hiệu có thai
Sau khi chậm kinh chừng 2-3 tuần, ở một số nước ví dụ ở Pháp có thể có lịch khám lần đầu vào lúc 7-8 tuần (tức là vào tháng thứ ba của thai kì).
Đây là kì khám tổng quan.
– Bác sĩ thường hỏi những vấn đề về tình trạng sức khoẻ nói chung, những thói quen sống, thói quen ăn uống của bà mẹ, công việc, cuộc sống lứa đôi, tiền sử bệnh tật, những vấn đề về sức khoẻ… để có những đánh giá ban đầu, lập hồ sơ thai sản và đưa ra một số lời khuyên cụ thể.
– Nghe tim phổi, khám tình trạng chung, đo huyết áp, khám cơ khớp, mạch máu, cân nặng…
– Khám vú xem có vấn đề bất thường không?
– Thăm âm đạo để đánh giá độ chắc, độ đóng của cổ tử cung.
– Có thể siêu âm lần 1 để đánh giá tình trạng chung.
– Bác sĩ cũng có thể làm luôn phiến đồ cổ tử cung nếu mẹ chưa làm trước đó.
– Thăm âm đạo + siêu âm để giúp đánh giá độ dài của tử cung.
– Xét nghiệm máu: công thức máu + đường máu + nhóm máu + kháng thể kháng kí sinh trùng toxoplasmose…
2) Lần hai lúc khoảng 12 – 16 tuần sau khi chậm kinh (tháng thứ tư).
Trong lần khám này, bác sĩ sẽ:
– Thăm khám tình trạng chung như lần đầu. Đặc biệt đánh giá tăng cân, ăn uống, tình trạng nghén nếu có.
– Thăm âm đạo để đánh giá tình trạng tiến triển của cổ tử cung.
– Sờ nắn bụng + siêu âm đánh giá chiều cao tử cung để đánh giá sơ bộ sự phát triển của em bé.
– Nghe tim thai
– Siêu âm: siêu âm tổng thể thường thấy được cả người em bé vào lúc này. Lần siêu âm này cũng giúp đánh giá tuổi thai, ngày dự sinh, độ dày của da gáy, nước ối, sự hình thành bánh rau, tình trạng mạch máu nuôi dưỡng em bé…
– Xét nghiệm máu: Lúc này, bác sĩ sẽ đánh giá tình trạng máu nói chung + kết quả xét nghiệm máu lần khám trước.
+ Nếu bà mẹ chưa có kháng thể kháng kí sinh trùng
Toxoplasmose thì cần tránh xa mèo nuôi trong nhà hoặc hàng xóm, tránh tuyệt đối không ăn thịt cá sống hoặc nấu chưa chín, ăn rau sống cần rửa thật kĩ.
+ Nếu đã có kháng thể, thì bác sĩ sẽ dựa vào kết quả xét nghiệm cũ, hoặc cho làm thêm xét nghiệm để đánh giá xem mẹ bị nhiễm vào thời gian nào, nếu vào thời gian đã bắt đầu có thai thì sẽ đưa ra một liệu trình theo dõi hoặc điều trị cụ thể.
– Xét nghiệm đường và albumine trong nước tiểu
– Vào lần khám này, bác sĩ cũng thường cho làm tầm soát bệnh đao bằng cách xét nghiệm máu tìm nhiễm sắc thể số 21 (HT21).
– Nếu dương tính + mức độ dày của da gáy qua siêu âm: bác sĩ sẽ đề nghị làm xét nghiệm nước ối.
3) Lần ba (tháng thứ 5): khoảng thời gian từ tuần thứ 17 đến tuần thứ 21
Bác sĩ hoặc nữ hộ sinh vẫn đánh giá:
– Tình trạng chung, cân nặng, huyết áp, tình trạng ăn uống, thói quen sống / hoàn cảnh sống / công việc …
– Xét nghiệm công thức máu
– Xét nghiệm đường và albumine niệu
– Nghe tim thai, đo chiều cao tử cung qua thành bụng.
– Trả lời các câu hỏi / giải quyết các vấn đề nếu có.
– Tiêm phòng uốn ván nếu chưa tiêm đủ.
4) Lần 4 (tháng thứ sáu) – (Khoảng 22-26 tuần)
– Tình trạng chung + xét nghiệm như lần trước
– Nhịp độ lao động, làm việc. Với những bà mẹ phải làm việc trong môi trường vất vả, thì bắt đầu từ tháng này, thường là bác sĩ sẽ cấp giấy yêu cầu giảm bớt cường độ lao động.
– Siêu âm để biết tình trạng chung của em bé. Lần siêu âm này bác sĩ sẽ đánh giá hình thể, đánh giá những dị tật, những bất thường của em bé nếu có. Thường là bác sĩ sẽ thông báo giới tính của em bé vào lần siêu âm này.
– Thường bắt đầu từ tháng thứ sáu, bác sĩ cũng sẽ cho bà mẹ bổ sung chút can xi và sắt nếu thấy cần thiết.
Các kỳ khám thai giúp bố mẹ nắm rõ sự phát triển của con trong suốt thai kỳ
5) Lần 5 (tháng thứ bẩy) (khoảng thời gian từ tuần thứ 27 tuần thứ 31)
– Tình trạng chung + xét nghiệm như lần trước
– Đánh giá tình trạng của em bé: cử động thế nào, bắt đầu quay đầu chưa ?
– Tim thai
– Chiều cao tử cung
– Vào lần khám này thường là bà mẹ sẽ được uống một liều VTM D để phòng thiếu can xi ở bà mẹ, và phòng còi xương cho trẻ.
– Dự kiến chỗ sinh, lấy hẹn với nhà hộ sinh hoặc bệnh viện.
– Học lớp tiền sản nếu có.
6) Lần khám thứ 6 (khoảng 32-36 tuần)
– Tình trạng chung + xét nghiệm như mấy lần trước.
– Cử động của em bé
– Đánh giá chiều cao tử cung
– Thăm âm đạo để đánh giá tình trạng cổ tử cung.
– Siêu âm đánh giá sự phát triển của em bé (chiều cao, cân nặng, hình thể, dị tật nếu có…). Xem em bé đã xoay đầu xuống đưới chưa ? xem bánh rau có bám tốt không, độ cao của bánh rau thế nào ? xem nước ối…
– Dự kiến phương pháp gây mê, gây tê khi sinh phòng trường hợp phải sinh mổ.
– Chuẩn bị đồ khi đi sinh.
7) Lần khám thứ 7 (9 tháng) (từ tuần thứ 37 trở đi)
– Tình trạng chung + xét nghiệm như lần trước.
– Đánh giá vị trí của em bé, tình trạng / độ mở của cổ tử cung, đánh giá tình trạng nước ối, bánh rau.
– Đánh giá khung chậu của mẹ để dự kiến sinh thường hay sinh mổ…
8) Trong một số trường hợp đặc biệt, có thể có lần khám thứ tám.
9) Một số dấu hiệu bất thường trong thời kì mang thai cần đi khám bác sĩ ngay :
– Đau bụng dưới, ra máu.
– Mệt mỏi quá mức, tim đập nhanh, khó thở, đi lại khó khăn…
– Mất ngủ, ăn uống kém, nôn quá nhiều.
– Sốt, cảm cúm, đau đầu.
– Phù: mặt, chân tay.
– Âm đạo đau rát, đi tiểu nhiều
– Không thấy em bé cử động sau tháng thứ tư. Hoặc tự nhiên thấy em bé cử động ít đi.
– Ra nước sớm (rỉ ối) khi chưa đến ngày dự sinh.
– Đã đến ngày hoặc quá ngày dự sinh mà chưa có dấu hiệu sinh.
– Giữa hai kì khám, nếu xét nghiệm máu có kết quả bất thường thì đừng chờ đến ngày hẹn mà nên đi khám sớm nhất có thể được.
Mẹ nên có nhật ký mang thai
Mỗi người mẹ nên làm một cuốn sổ ghi chép trong thời gian mang thai. Trong đó nên ghi chép tối thiểu những thông tin sau:
– Tình trạng sức khoẻ / cân nặng.
– Chế độ ăn uống/ sinh hoạt hàng ngày
– Những băn khoăn, những câu hỏi cần bác sĩ giải đáp trong lần khám sau.
– Sự phát triển của em bé hoặc cảm nhận về sự phát triển của em bé.
– Những thức ăn, món ăn thích hợp
– Dị ứng với thứ gì không?
– Những tâm trạng buồn vui, lo lắng …
– Những kinh nghiệm hay đã học được
– Những gì cần chuẩn bị cho em bé ra đời ..
– Những việc cần hoàn thành trước khi em bé ra đời…
– Thỉnh thoàng, hoặc hàng ngày rủ bố ghi chép cùng cũng vui
Bài viết của cô Nguyễn Thu Hằng – Một bác sĩ đang sống và làm việc tại Pháp. Nếu có thể các mẹ có thể follow cô để đọc thêm rất nhiều thông tin hữu ích về chăm sóc, nuôi dạy con và cuộc sống ý nghĩa nha.
Fresh cùng bạn chia sẻ những kiến thức chăm sóc da tự nhiên, an toàn đồng thời chăm sóc sức khỏe – lối sống lành mạnh mỗi ngày cùng những nguyên liệu sạch, an lành cho cơ thể và môi trường sống.
Mà nếu mẹ gặp các vấn đề da như mụn lưng, ngực, mụn cơ thể, viêm nang lông thì hãy xem cách trị mụn cho mẹ bầu an toàn tại nhà ở đây nha, cá thông tin khoa học giúp mẹ yên tâm không lo lắng trong suốt thai kỳ và có 1 làn da khỏe mạnh.
Cùng chúng mình chia sẻ và lan tỏa lối sống xanh này nhé.
Fresh là tươi mới!
